Net(to) winst

Ik hoor iedereen praten over vaderdag. "Ai, is het vaderdag? Ben ik dat vergeten?”, denk ik hardop. Zonder telefoonverbinding of internet kan ik niks sturen vanaf zee. Dan begint expeditieleider Ben met de uitleg voor de duik op het wrak de Vaderdag. Opgelucht luister ik naar de briefing en hoe we onze duik op het wrak zullen uitvoeren.

Het is maandagmorgen. Ik kan nog 1 duik maken. De duiken tot nu toe zijn allemaal zo indrukwekkend geweest dat ik een nanoseconde overweeg om te stoppen op het hoogtepunt. Snel verdwijnt deze gedachte, want ik kan eigenlijk niet wachten om te zien hoe de Noordzee er vandaag uitziet onder de zeespiegel. Het is prachtig weer, maar dat zegt niet alles over de condities onder water. "Mu zul'n wel zien of da't wat ist", zou mijn oma zeggen op z'n Zeeuws.

Jackpot. Nee, geen goud op het wrak. Wel zonnenstralen die de waterkolom prachtig verlichten en zelfs het wrak op de bodem bereiken. Eigenlijk zou je in de kustzone meer voedsel en sediment in de waterkolom verwachten vanwege de stroming, maar het zicht is uitzonderlijk goed. En zo zie ik grote kabeljauwen; een paar van de weinig grote exemplaren die nog niet zijn weggevangen. Iedere meter is het weer prijs. Nu een grote kreeft. Dan een grote zeebaars. Grote steenbolken, maar ook babybolkjes. Groenbehaarde ballen in het zand, oftewel hartegel, een zeeegelsoort. Er is hier zoveel te zien, van groot naar klein.
En ook hier kan ik weer met mijn eigen ogen zien wat de functie is van deze zone en van wrakken in het algemeen. De kust is een voedselrijk gebied dat voor veel soorten als kraamkamer dient. Wrakken zijn een schuilplaats bij uitstek en alleen hier nog vind je grote kabeljauwen, maar helaas vinden ze ook hier geen rust. Overal zie ik touwen, lijnen, aas, lood en nettenwerk. De kustzone en wrakken in de Noordzee zijn hotspots van biodiversiteit en productiviteit en belangrijke schakels in netwerk van beschermde zeegebieden. Toch is sportvisserij op zee niet gereguleerd, iets waar ik eens te meer aan wordt herinnerd als ik de talloze haken met gekleurd aas aan het wrak zie hangen. Staande netten worden rondom de wrakken gezet, en langs de hele kustzone, maar met bijna ongelimiteerde hoeveelheid net. Voor de kustzone zijn wel afspraken gemaakt om gebieden te sluiten voor sleepnetvisserij, maar die gemaakte afspraken worden nu aangevochten door de vissers omdat ze hun sleepnetvisserij toch niet in ruimte willen beperken. Het is heel belangrijk om grote gebieden te sluiten, zodat de kraamkamers voor vis, de foerageergebieden voor de bruinvis en haar kalf, en rustplaatsen en foerageergebieden voor miljoenen trekvogels niet verder worden aangetast en de kans krijgen om te herstellen.

Natuurherstel is in het belang van ons allemaal, want we zijn afhankelijk van een gezonde zee. Een gezonde, biodiverse, productieve en weerbare zee is goed voor ecologie en economie (zie bijvoorbeeld hoe uitbreiding van beschermde zeegebieden ook een duurzame investering zijn vanuit economisch perspectief: http://ocean.panda.org/media/WWF_Marine_Protected_Areas_LR_SP.pdf http://ocean.panda.org). Daarbij is wat mij betreft economie afhankelijk van een gezond ecosysteem. Professor Guy McPherson zei hierover: "If you think the economy is more important than the environment, try holding your breath while counting your money". Onderwater moet je zeker je adem niet inhouden. Dat zorgt voor allerhande problemen. Maar het is hier letterlijk en figuurlijk adembenemend mooi.

Iedereen is uitgelaten van deze prachtige duik. Zo ook mijn buddies Cyriel en Corrie. Wat ben ik hen dankbaar dat ze mij aan de hand hebben meegenomen en de Noordzee van dichtbij hebben laten zien en beleven. En wat ben ik het hele team van Stichting Duik de Noordzee Schoon dankbaar voor wat ze doen. Dit is een hele bijzondere groep mensen. Allen zetten zich in voor een schonere en gezondere Noordzee, ieder vanuit hun eigen kennis en kunde, maar allemaal vrijwillig. De expedities die zo goed worden georganiseerd door Ben en Klaudie en hun team naar verschillende gebieden op de Noordzee, zijn belangrijk om de soorten en leefgebieden in kaart te brengen, om het beeld te kunnen tonen van waarom het belangrijk is om de onderwaternatuur te beschermen en wat er op het spel staat.

Ook deze editie; Expeditie Borkumse Stenen, heeft veel opgeleverd. Er zijn veel visnetten, -lijnen, -haken en –lood van wrakken verwijderd. Er is kennis uitgewisseld over het netwerk van beschermde zeegebieden en het beleid daaromtrent, over het in beeld brengen van onderwaternatuur, over actief natuurherstel, en over Nederland’s gloedeigen rif: de Borkumse Stenen. Er zijn kraamkamers, foerageer en frontgebieden, riffen, zeekoeten, bruinvissen, zeehonden, kabeljauwen, zeebaarsen, kreeften, krabben, schelpen, slakken, zeewieren, anemonen en nog veel meer gedocumenteerd, gefotografeerd, gefilmd en onder de aandacht gebracht. En dat alles door en met een fantastische groep enthousiaste mensen. Mijn dank is groot. Mijn hoop voor de Noordzee is nog groter.